Independent Filmmaker/Nhà Làm Film Độc Lập

Chương 134. Kết thúc (thượng)

Một ngày thực tế là phim tài liệu, công tác hậu kỳ cũng không quá nhiều, bởi vì không có nội dung nhạy cảm, cũng được cấp phép thuận lợi.

Cuối cùng, dưới yêu cầu của Lan Sinh, ngày Một ngày được lên hình Liên đoàn toàn quốc được ấn định vào tiết nguyên tiêu năm 2016, ngày 22 tháng 2. Đây là điện ảnh độc quyền của Liên đoàn, chỉ được phát hành tại rạp liên kết Liên đoàn.

Bắt đầu từ trừ tịch, quảng bá của Một ngày được các đơn vị truyền thông lớn tung ra, như là:

xx.com, ngày 8 tháng 2 (phóng viên Vương Thập Tứ) cho hay, tác phẩm mới Một ngày của Tạ Lan Sinh công chiếu độc quyền tại Liên đoàn, Một ngày cũng là tác phẩm nội địa đầu tiền được chiếu tại rạp độc quyền Liên đoàn toàn quốc.

Một ngày dài hai tiếng, ghi lại “Một ngày” dù thế nào cũng không muốn quên đi của 8 con người. Tạ Lan Sinh trả lời xx.com, trong giai đoạn thu thập tư liệu ngài ấy đã từng mấy lần rơi nước mắt. . . . . .

Thời điểm trả lời vì sao lại lựa chọn phát hành độc quyền cho Liên đoàn, Tạ Lan Sinh tỏ ý, ngài ấy hy vọng có thể thông qua Một ngày tuyên truyền mở rộng cho Liên đoàn toàn quốc. Như vậy, sẽ có nhiều thêm những đạo diễn nghệ thuật không thể công chiếu toàn quốc được ra mắt, đạt được phòng vé cao hơn, thu hồi phí tổn, hoàn thành giấc mộng điện ảnh.

Liên đoàn toàn quốc đã khai hoa tại 31 tỉnh vào năm ngoái, đã có 100 rạp chiếu phim ký kết tham gia liên minh, mỗi rạp chiếu phim dành một phòng chiếu, mỗi ngày ít nhất chiếu ba suất điện ảnh nghệ thuật, mỗi tuần chiếu ít nhất 10 suất vào giờ vàng. . . . . . Người dẫn đầu Liên đoàn ban đầu là Cục lưu trữ Điện ảnh Trung Quốc, nhưng giờ còn liên kết với trung tâm điện ảnh Broadway, công ty phát hành điện ảnh Hoa Hạ, tập đoàn Thanh Thần với hệ thống rạp lớn nhất, còn cả công ty Điện ảnh Viên mãn, cùng tham gia dự án này. Trong đó Điện ảnh Viên mãn là công ty của Tạ Lan Sinh, ngài ấy đã cống hiến công sức rất lớn trong quá trình xây dựng Liên đoàn. . . . . .

Nhờ sức nóng của Tới Nhạc Dương , tác phẩm mới Một ngày cũng khá được quan tâm, không ít khán giả lần đầu tiên chú ý tới “Liên đoàn nghệ thuật toàn quốc”.

Trên thực tế, Liên đoàn từ một năm trước đã được Trương Cửu Xuyên tuyên bố thành lập, nhưng độ phổ biến không quá cao, tổng phòng vé 6 bộ phim công chiếu cũng có phần thê thảm, bởi vậy, sự ủng hộ của đạo diễn lớn là điều cần thiết.

Lan Sinh chính là đạo diễn lớn này. Nhờ sự quảng bá của Một ngày , Liên đoàn nghệ thuật toàn quốc được đã được chú ý.

Sâu trong lòng Tạ Lan Sinh vô cùng chờ mong hiệu quả cuối cùng.

Bởi vì Liên đoàn trên toàn Trung Quốc tổng cộng chỉ có 100 phòng chiếu, trong lòng Tạ Lan Sinh hiểu rõ phòng vé mỗi ngày cao nhất là 108 vạn —— giả thiết một ngày chiếu ba suất, bình quân giá vé 36 đồng, đây là còn tính nếu lấp kín phòng. Nhưng, Liên đoàn chọn đi đường dài, mỗi bộ điện ảnh công chiếu bốn tháng, phòng vé Một ngày của anh chung cuộc cũng chưa chắc cực kỳ thê thảm.

Giả như kết quả Một ngày không tồi, vậy chứng tỏ đường dài của điện ảnh văn nghệ là khả thi, đạo diễn nghệ thuật tương lai có nhiều thêm một lựa chọn —— có thể công chiếu toàn quốc, cũng có thể để Liên đoàn phát hành. Trước mắt cho dù có thể công chiếu toàn quốc nhiều nhất có 0. 5% suất chiếu,đối với thời gian chiếu một tuần mà nói, lựa chọn Liên đoàn chưa hẳn không tốt, chứ chưa cần nói đến 80% phim nghệ thuật căn bản không thể ra rạp trình chiếu.

. . . . . . . . . . . .

Ngày công chiếu dần đến gần.

Hôm nay là 21 tháng 2, một ngày trước khi điện ảnh công chiếu.

Nhưng Lan Sinh lại không bề bộn công việc, sáng sớm, anh gặp mặt người phụ trách LHP quốc tế Bắc Kinh cử hành vào tháng tư, dùng thân phận hai cúp Gấu Vàng một Sư tử Vàng một Sư tử Bạc hướng dẫn qua cách hoạt động của liên hoan phim, cũng đưa một vài đề xuất với đối phương. Buổi gặp này là người phụ trách đề xuất trước.

“Vâng, ” Trong phòng quán trà, Tạ Lan Sinh tự châm trà cho mình, nói, “Tôi cho rằng, nhất định phải ghi nhớ kỹ mong muốn ban đầu khi tổ chức liên hoan phim, đừng xem việc thu hút chú ý làm mục đích lớn nhất của liên hoan phim, nó phải là một sự kiện của người yêu điện ảnh. Trải thảm đỏ, mời ngôi sao, như vậy sức ảnh hưởng của liên hoan phim sẽ không lớn.”

“Ý của đạo diễn Tạ là. . . . . ?”

“LHP Bắc Kinh muốn cạnh tranh với Tokyo hay Busan, nhất thiết phải chú trọng vào đạo diễn trẻ được phát hiện tại các nước, cũng giới thiệu bọn họ đến toàn thế giới, thậm chí có thể thiết lập quỹ, để người làm điện ảnh từ xa tìm đến Trung Quốc; nó cần giúp cho người làm điện ảnh có thể liên lạc, trao đổi với nhau. LHP Bắc Kinh hiện tại thậm chí không còn không có một nơi để đạo diễn giao lưu tụ họp. Còn nữa, ngày đầu tiên tôi đến Torino năm 1991 đã nhận được rất nhiều phiếu ăn, giúp tôi hiểu biết, yêu thích địa phương. Thông qua những thứ đó, đạo diễn nước ngoài có thể tiếp cận khán giả Trung Quốc, về sau điện ảnh Trung Quốc cũng có thể thông qua những ‘Cổ phiếu tiềm năng’ này để truyền bá ra ngoài.”

“Vâng. . . . . .” Đối phương lấy di động ra ghi chép.

“Thêm nữa, ” tạ ơn lan sinh lại nói, “Liên hoan phim là cơ hội tốt để đào tạo khán giả điện ảnh địa phương. Mọi người sẽ không còn chỉ chăm chăm xem phim có ngôi sao lớn nữa. Tại Pháp, một liên hoan phim nhỏ cũng sẽ hoạt động cho các em học sinh trung học tham gia, còn kết nối giới thiệu, để học sinh phỏng vấn đạo diễn, khiến mọi người đam mê điện ảnh, thậm chí tương lai sẽ làm điện ảnh.”

“Vâng vâng. . . . . .”

“Còn có, nếu gọi là ‘LHP quốc tế’ sẽ có tầm nhìn quốc tế hóa. Chúng ta phải có định hướng đúng đắn, là theo Berlin, hay theo Cannes, hoặc theo Venice, hoặc là Toronto? Chủ chốt thúc đẩy điện ảnh gì? Không thể chỉ có minh tinh, cũng không thể nhét chung thương mại, nghệ thuật vào một chỗ. LHP Bắc Kinh, Thượng Hải kỳ thật có thể phân chia ra.” “Mặt khác, liên hoan phim lấy điện ảnh làm hạt nhân, đối với đạo diễn, ngôi sao tham dự, phóng viên chúng ta thường xuyên chỉ hỏi mấy cái như ‘Thích nhất món ăn Trung Quốc nào’ , có chút gượng gạo. Tôi còn từng gặp nhóm tình nguyện rời khỏi vị trí để đi xin chữ ký, rất không chuyên nghiệp.”

“Vâng. . . . . .”

Tạ Lan Sinh nói: “Tóm lại, cần định hướng rõ ràng liên hoan phim, giao lưu điện ảnh nội địa quốc tế, đào tạo bồi dưỡng quần chúng, giới thiệu phát triển chất lượng đạo diễn. LHP quốc tế Bắc Kinh, LHP quốc tế Thượng Hải đều có không gian cải thiện cực lớn, không giải quyết mấy thứ này vĩnh viễn không thể sản sinh ra được sự ảnh hưởng.”

Người phụ trách nghe xong thở dài một hơi: “Đạo diễn Tạ, tôi đã gặp rất nhiều đạo diễn, điều ngài nói là trực diện nhất.”

“Ha ha, có thể hỗ trợ là được rồi.”

“Ngài quả thật là. . . . . .”

“Vâng?”

“Không có gì.” Người phụ trách vừa nghĩ tới tin đồn làn truyền trong giới: Ai nấy đều yêu đạo diễn Tạ, người từng gặp đều bị ngài ấy thu phục. Dẫu cho ngài ấy luôn gây ra tranh cãi cho khán giả, có người nói phim của ngài ấy hay cũng có người nói là dở, có người nói ngài ấy là năng lượng tích cực cũng có người nói là tiêu cực.

Lúc sau, Tạ Lan Sinh lại thỉnh giáo đối phương vài vấn đề.

Kỳ thật Lan Sinh cũng muốn tự mình xây dựng một liên hoan phim độc lập, có thể làm lá cờ liên hoan phim cho thanh niên. Trước mắt, chỉ có LHP Tây Ninh kia hừng hực khí thế càng làm càng tốt, nhưng Tạ Lan Sinh muốn làm một liên hoan phim có định hướng khác với nó. Bởi vì năm 2014 LHP Bắc Kinh bị đình chỉ, người kháng nghị còn bị giam giữ, lần này, anh đến mấy tỉnh xa xôi thăm hỏi. Mấy nơi trong đó rất ủng hộ anh, nhưng toàn bộ đều tỏ ý rõ ràng rằng phim tham gia liên hoan nhất thiết phải được cấp phép, còn nói bên tỉnh có thể phối hợp, trước khi liên hoan phim tổ chức sẽ nhanh chóng kiểm duyệt điện ảnh, để liên phim tổ chức đúng hạn. Tạ Lan Sinh cũng rất bất đắc dĩ.

Anh vẫn là cảm thấy tiêu chuẩn kiểm duyệt quá chặt.

. . . . . . . . . . . .

Từ biệt người phụ trách LHP quốc tế Bắc Kinh, Tạ Lan Sinh lại gặp phó cục “Sếp Xuyên” của Cục điện ảnh.

Đối với sếp Xuyên, anh một lần nữa giãi bày đề xuất của mình với kiểm duyệt: hy vọng  uỷ ban thẩm định có thể cắt giảm nhân số phụ trách, gia tăng số người trong ngành, chính là bao gồm đạo diễn, sản xuất, phê bình điện ảnh, giám tuyển, phóng viên, cũng gồm cả học giả văn hóa xã hội học, chuyên gia giáo dục nhi đồng. Thậm chí có thể tham khảo Âu Mỹ, tức là gồm cả người bình thường, đặc biệt là người bình thường có con cái. Nói cách khác, cắt giảm thành phần quản lý hành chính, gia tăng thành phần tự quản trong ngành, đồng thời xúc tiến làm trẻ hóa, “Vô tội hóa” nhân viên kiểm duyệt, chớ nên tính toán phía sau, “Ai đã cấp phép thì chính là đã phạm sai lầm, chính là giác ngộ không đủ cao”. Dưới cơ chế này, diễn giải điện ảnh sẽ thuyết phục những người khác từ góc độ chuyên môn, sẽ càng cố gắng tự chủ trong ngành, chứ không phải quản lý hành chính.

Anh vẫn cảm thấy tiêu chuẩn hiện tại quá nghiêm ngặt. Làm một ví dụ, “Hiện tượng tiêu cực” trong phim thương mại nhất thiết phải được giải quyết không được phép tồn tại nữa, “Vấn đề hiện tại” không được xem xét. Đạo diễn lớn thứ hai từng giành “Big 3 Châu Âu” từng kêu gọi phân cấp, Cục điện ảnh phản hồi ông nói “Toàn bộ điện ảnh đều đại diện cho Trung Quốc”. Nhưng vấn đề là, Trung Quốc vốn phức tạp như thế, bởi vì phức tạp, mới đa chiều, mới hấp dẫn.

Thường xuyên có người nói đạo diễn “Làm phim dở còn trách kiểm duyệt” “Sao xx có thể quay phim hay, anh lại không chứ?” Lan Sinh cảm thấy cực kỳ cạn lời. Trong tình trạng bình thường, luôn luôn một vài người muốn quay hoặc là sở trường đề tài này, hay đề tài kia, trăm hoa đua nở. Logic “A sở trường đề tài này, vậy BCDE hẳn cũng sở trường quay đề tài tương đồng, nếu không làm được bọn họ chính là thứ đạo diễn tệ hại” hoàn toàn là chó má.

. . . . . . . . . . . .

Đến chiều, Tạ Lan Sinh lại hàn huyên cùng một lãnh đạo Học viện điện ảnh, đồng thời còn có cả một giáo sư nghiên cứu luật giải trí của Đại học California.

Tạ Lan Sinh muốn nói, giả như kiểm duyệt nhất thiết phải tồn tại, vậy hướng phát triển tương lai của nó nên là “Nhân trị” giảm bớt, “Pháp trị” tăng thêm, nhưng mà, lĩnh vực luật giải trí, luật điện ảnh của Trung Quốc trống rỗng. Người dạy, giáo án hoàn toàn không có, quy định liên quan hỗn loạn, thị trường ngành giải trí rộng lớn, không phù hợp với hệ thống pháp lý. Nghiên cứu luật giải trí, luật điện ảnh của Mỹ lại cực kỳ phát triển, chuyên ngành luật Đại học California vẫn luôn bao gồm khóa học liên quan, cũng cung cấp học vị thạc sỹ tiến sỹ. Vì thế, Tạ Lan Sinh nói mấy câu với lãnh đạo lớn Học viện điện ảnh, liệu Đại học Luật, Học viện điện ảnh có thể sắp xếp chương trình học, bồi dưỡng nhân tài, từ con đường pháp lý thúc đẩy sự phát triển của kiểm duyệt hay không. Ví dụ như, hoàn thiện quy trình tố tụng hành chính của công ty điện ảnh.

Trung Quốc năm 2004 bắt đầu phác thảo Luật xúc tiến ngành điện ảnh , cũng là “Bộ luật đầu tiên ngành văn hóa”, “Bước đầu tiên của pháp quyền văn hóa”. Nhưng nghe nói, tiến triển bên trong cũng không thuận lợi, rất nhiều vấn đề bỏ lửng chưa được xử lý, đến bây giờ cũng vẫn chưa xong [ Noted ].

Mấy người bọn họ bàn luận vui vẻ. Xem ra, lãnh đạo của Học viện điện ảnh kia cũng thấy mới mẻ với việc trang bị thêm “Luật học”. Trước mắt, nguồn vốn đầu tư, bản quyền bảo hộ sản xuất điện ảnh cũng phải tìm luật sư.

Khi trở ra, Tạ Lan Sinh cùng giáo sư kia tiếp tục tự nhiên tán gẫu.

“Phân cấp trước mắt không thực tế, công tác chuẩn bị  là quá nhiều.” Vị giáo sư kia nói, “Đầu tiên, giả như điện ảnh thực hiện phân cấp, sao các rạp chiếu phim đảm bảo được thiếu niên nhi đồng không thể vào được? Có thể làm được đồng bộ không? Mức chấp hành Luật bảo hộ vị thành niên vẫn quá kém. Phần này không phát triển thì phân cấp điện ảnh chẳng thể nào thực thi.” “Thứ hai, trước mắt băng đĩa lậu điện ảnh Trung Quốc vẫn hoành hành, cực kỳ hung hăng ngang ngược, không giải quyết dứt điểm vấn đề này phân cấp điện ảnh lại càng không thực tế. Thứ ba. . . . . .”

“À, phải rồi, còn có thị trường cùng với người xem.” Tạ Lan Sinh nói, “Phân cấp, Kiểm duyệt tương lai xa có thể song song tiến hành. Kiểm duyệt nắm chắc một vài nhân tố, phân cấp phụ trách một vài nhân tố khác, ví dụ là bạo lực, một bên chính phủ khống chế, một bên người dân kiểm soát, như vậy không ít nội dung có thể lên sóng. Có điều, cơ chế điện ảnh Trung Quốc chưa được hoàn thiện như Hollywood vài chục năm qua, hãng phim lớn Hollywood phát hành 10 bộ đảm bảo không lỗ, nhưng chúng ta. . . . . . Hiện tại, nếu nền tảng kiểm duyệt lại thêm cả phân cấp, thị trường mỗi bộ điện ảnh càng nhỏ, lợi nhuận công ty điện ảnh càng khó. Công tác chuẩn bị cũng bao gồm những điều này.”

“Phải . . . . .”

Kỳ thật Lan Sinh cũng không cho rằng điện ảnh có thể thật sự tự do. Trái lại, anh sớm đã tỉnh táo lại bi quan nhận thức được một việc: Nó vĩnh viễn nằm trong chính trị, không thể thoát khỏi, gian nan tìm đường sống.

Mỹ Anh Pháp không có kiểm duyệt, chính là mọi người có thể phát hiện, dẫu họ không có kiểm duyệt bên ngoài, nhưng lại có thẩm tra nội bộ, hoặc là nói thị trường thẩm định, bản thân thẩm định.

Lấy nước Mỹ làm ví dụ. Những năm 1900 rạp chiếu phim Nickelodeon mỗi ngày đều chiếu phim khiêu dâm, nhắm vào khán giả tầng lớp thấp, vì thế trong thời gian lễ Giáng Sinh năm 1908 thị trưởng New York đã cho đóng cửa rạp chiếu phim. Kế đó, Sự ra đời của một quốc gia bị một nửa số bang cưỡng chế cấm chiếu, sự thống nhất tiêu chuẩn trên toàn các bang được đưa vào lịch trình tại thời điểm này. Đồng thời, thị trường điện ảnh khiêu dâm hoành hành, thế lực phản điện ảnh của Mỹ cực kỳ đông đảo hung hãn, mà hãng phim cần một sự thỏa hiệp cấp bách. Dưới hoàn cảnh này, Will Hays lão luyện đã thành lập “Văn phòng Hays”, ông giúp nhà sản xuất tiến hành giao thiệp cùng chính phủ nỗ lực công chiếu, cũng đưa ra Bộ luật Hays , quy định những thứ không thể quay, dùng đó để lấy lòng chính quyền các bang cùng với các phe phản điện ảnh. Tám hãng phim Hollywood lớn liên kết ủng hộ Bộ luật Hays  , cũng bởi tám ông lớn này lũng đoạn rạp chiếu phim, nhà sản xuất trung và nhỏ không thể không theo, nói cách khác, là ép buộc “Quyền tự quản ngành nghề”.

Tới năm 1948, vu  kiện Paramount phá vỡ độc quyền, “Tám ông lớn” thoái vốn khỏi rạp chiếu phim, trở thành một khả năng phản kháng lại Bộ luật Hays . Kế tiếp, năm 1953 Kỳ tích thắng kiện, năm 1960, TV tiến đánh ngành sản xuất điện ảnh, hệ thống công nghiệp Hollywood vì sinh tồn bùng nổ sức mạnh, đưa “Chuẩn mực mới” vào điện ảnh, không còn tuân theo Bộ luật Hays, đến năm 1968, Quy định phân loại điện ảnh chính thức áp dụng. Nhưng theo sau đó,hãng phim lớn vẫn nắm trọn bom tấn điện ảnh Hollywood, chủ nghĩa tự do cùng giấc mơ Mỹ hình thành “Chuẩn mực mới”, ngành sản xuất, thị trường vô cùng ăn ý, khán giả của “Điện ảnh nổi loạn” cực ít. Thế nên, điều này có thể gọi là hoàn toàn tự do sao? Tạ Lan Sinh cũng không rõ lắm.

Tóm lại, trước mắt xem ra, phương pháp có phần thực tế, một là cố gắng lấy được càng nhiều ghế trong uỷ ban kiểm duyệt, thực hiện nhiều thêm quyền tự chủ ngành, một là tiêu chuẩn hóa toàn quy trình trong khung pháp lý, thực hiện quản lý pháp trị nhiều hơn. Cái thứ ba là tiến hành chuẩn bị đồng bộ cả hai phương diện thẩm định + phân cấp, cái cuối cùng là, chờ thời cơ tới, liền thúc đẩy toàn diện kiểm duyệt chuyển thành phân cấp, dù rằng có vẻ cực kỳ mở mịt.

Trước lúc chia tay, Tạ Lan Sinh còn nói với giáo sư về vấn đề tư bản.

Hai người bọn họ đều cho rằng hoàn thiện quy trình là tất yếu. Hình thức “Dự toán điện ảnh = số tiền dự thu x3” “Đầu tư ngân hàng theo lượt, chứ không phải theo đầu mục, theo thị trường không theo dự án, bởi vì cuối cùng luôn kiếm 20%” “Bảo hiểm chịu trách nhiệm cho phần vượt mức” của Hollywood là không khả thi, bởi vì đó là Hollywood độc chiếm  80% phòng vé toàn cầu. Có điều, “Thỏa thuận đánh cược” “Đảm bảo phát hành” của thị trường Trung Quốc trước mắt quả thật khiến cho công ty điện ảnh nóng như lửa đốt tức nước vỡ bờ. . . . . .

Đến khi từ biệt đã là sáu giờ.

Lan Sinh nhận được điện thoại của Tân Dã. Giọng nói từ tính của Đối phương truyền tới qua ống nghe: “Còn chưa về sao? Một ngày công chiếu vào chiều mai đó.”

“Về đây về đây.” Tạ Lan Sinh cười, “Giờ về liền đây.”

Cả ngày nay, nói chuyện với người phụ trách liên hoan phim, với phó cục trưởng Cục điện ảnh, với lãnh đạo lớn Học viện điện ảnh, với giáo sư Luật điện ảnh, Tạ Lan Sinh lại chẳng hề thấy mệt.

Vô cớ, anh nhớ tới một câu cuối cùng trong Bá tước Monte Cristo :

Hết thảy trí tuệ nhân loại bao hàm trong bốn chữ: ‘chờ đợi’ cùng ‘hy vọng’.”

Tác giả nói ra suy nghĩ của mình:  Cuối cùng nói thêm một chút về phương hướng phát triển của kiểm duyệt điện ảnh, có phần nhàm chán, nhưng lại là đề tài thường thấy nhất trong tác phẩm này. . . . . .

[ Noted ]: năm 2017,  Luật xúc tiến công nghiệp điện ảnh  rốt cuộc đã ban hành . . . . . . So với trước đây có tính pháp lý hơn, song vẫn lộn xộn như cũ. . . . . . Bên trong chỉ có hai ba điều quy định cụ thể về mặt pháp luật, orz.

Có điều, dẫu rằng nói ‘chờ đợi’ cùng ‘hy vọng’, từ năm 2003 đến bây giờ, 17 năm , tựa hồ tiêu chuẩn không hề biến đổi. . . . . . Nếu như không muốn nói là càng thêm nghiêm ngặt. . . . . .

Về mặt tư bản hôm nào bổ sung sau.

---

Ờ, đến giờ thì cấm tiệt tình anh em xã hội chủ nghĩa luôn :))))