Ninh Bình là một tỉnh thuộc nam Đồng bằng Sông Hồng và nằm ở cửa ngõ cực nam miền Bắc, Việt Nam. Chỉ cách Hà Nội khoảng gần 100km, Ninh Bình là điểm du lịch hấp dẫn du khách trong và ngoài nước nhờ những cảnh quan đẹp cộng với nhiều địa điểm du lịch văn hóa, tâm linh nổi tiếng. Mỗi mùa Ninh Bình đều có nét đẹp và sức hút riêng, vì thế du khách có thể chọn Ninh Bình làm điểm đến bất cứ thời gian nào trong năm.

Được mệnh danh là vùng đất Cố Đô hiện nay du lịch Ninh Bình trở thành điểm đến nổi tiếng của Việt Nam. Không chỉ mỗi khách du lịch trong nước đến đây mà hàng năm còn hút cả triệu khách du lịch quốc tế đến tham quan. Mọi người khi đến Du lịch Ninh Bình đều không khỏi trầm trồ và ngỡ ngàng bởi vẻ đẹp của những danh lam thắng nổi tiếng như Chùa Bái Đính, Nhà thờ Đá Phát Diệm, Tràng An, núi Non Nước, Tam cốc – Bích động … và còn rất nhiều các địa điểm hút khách nữa.

Chỉ đường

Du lịch Ninh Bình bạn có thể đi quanh năm và mỗi mùa đều có những nét đẹp riêng của nó. Rất nhiều địa danh nổi tiếng của Ninh Bình khai thác du lịch được quanh năm tạo nên một Ninh Bình luôn đầy ắp du khách. Nhưng không thể nói là lúc nào đi du lịch Ninh Bình cũng là đẹp nhất. Trong 1 năm thì Ninh Bình cũng có 2 mùa được gọi là thời điểm vàng cho khách du lịch đến tham quan chiêm ngưỡng cảnh đẹp Ninh Bình tuyệt vời nhất: lập xuân và lập hạ.

• Từ tháng 1 đến tháng 3, Ninh Bình bước vào mùa xuân, thời tiết có hơi se lạnh, nhiều ngày thời tiết mát mẻ rất thích hợp cho những chuyến du ngoạn cảnh đẹp núi non và vãn cảnh chùa những ngày đầu năm.
• Tháng 4 đến tháng 6, bạn có thể đến Ninh Bình để chiêm ngưỡng cảnh đẹp của những đàn bướm bay lượn khắp nơi ở vườn quốc gia Cúc Phương – một trong những cảnh đẹp ấn tượng nhất mà bạn nên trải nghiệm ít nhất một lần trong đời. Kết thúc mùa bướm bay ở vườn quốc gia Cúc Phương, ở Ninh Bình bước vào mùa lúa chín. Những cánh đồng chín vàng rực, những đầm sen bạt ngàn giữa chốn núi rừng Ninh Bình thu hút du khách khắp nơi đến để chiêm ngưỡng.

Thời gian còn lại trong năm, Ninh Bình thường xuyên có mưa, khung cảnh thiên nhiên ảm đạm, bạn nên tránh đến đây vào thời gian cuối năm nhé!

Di chuyển tại vị trí của bạn đến Ninh Bình:

Xe khách

• Di chuyển từ Hà Nội: Bạn có thể ra bất kỳ bến xe nào cũng có xe để về Ninh Bình hoặc giờ ra rất nhiều hãng xe cao cấp đưa đón khách Hà Nội – Ninh Bình giá rẻ và tiện lợi. Bạn chỉ mất khoảng 2 tiếng di chuyển trên đường cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ để đến Ninh Bình từ Hà Nội rất nhanh chóng.
• Di chuyển từ Hồ Chí Minh: Bạn có thể đến các bến xe lớn như Bến xe Miền Đông, Bến xe miền Tây, Bến xe An Sương để đón xe giường nằm từ đây đến Ninh Bình. Bạn sẽ mất khoảng hơn 20 giờ di chuyển. Nhưng bù lại bạn có thể tiết kiệm được khá nhiều chi phí đi lại. Hãy chọn các chuyến xe đi xuyên đêm để có thể tranh thủ ngủ một giấc dài.
• Di chuyển từ các tỉnh thành khác: Tương tự như vậy, các bạn có thể đến các bến xe lớn hoặc đón xe dọc đường quốc lộ 1A. Nếu bạn đón xe dọc đường nên lưu ý trả giá trước khi lên xe để đảm bảo không bị thách giá nhé

Ô tô:

• Ninh Bình chỉ cách Hà Nội ước chừng 100km vì thế ô tô chính là lựa chọn hợp lý nhất nếu vị trí hiện tại của bạn thuộc thành phố Hà Nội hoặc các thành phố lân cận.

Tàu hỏa:

• Di chuyển từ Hà Nội: Bạn có thể đi chuyển với chuyến tàu SE7 (6h15) hoặc SE5 (9h00). Đi tàu thì an toàn và giá rẻ, nhưng bất tiện về thời gian.
• Di chuyển từ Hồ Chí Minh: Hiện có 5 chuyến tàu từ thành phố Hồ Chí Minh đến Ninh Bình Là SE8, SE6, SE2, SE4, TN2. Với nhiều khung thời gian khác nhau, bạn có thể thoải mái lựa chọn khung giờ phù hợp với bạn. Thời gian di chuyển từ 29-32 giờ.
• Di chuyển từ các tỉnh, thành phố khác: Các bạn có thể liên hệ với các trạm bán vé, nhà ga gần vị trí đang ở để tìm các chuyến tàu phù hợp với chuyến đi của minh.

Máy bay:

• Di chuyển từ Hồ Chí Minh: Bạn có thể di chuyển bằng các chuyến bay từ Hồ Chí Minh đến Hà Nội. Sau đó theo xe khách hoặc ô tô di chuyển về Ninh Bình

Xe máy:

• Di chuyển từ Hà Nội: Bạn có thể di chuyển bằng xe máy, nên chú ý tốc độ và kiểm tra xe thật kỹ trước khi di chuyển. Bạn sẽ mất 2 giờ đồng hồ để đến với Ninh Bình. Phương pháp này có ưu điểm là bạn có thể sử dụng xe máy xuyên suốt chuyến du lịch của mình mà không tốn chi phí thuê xe.

Di chuyển tại Ninh Bình: Lựa chọn thuê xe máy di chuyển vẫn là lựa chọn thuận tiện nhất với chi phí tốt nhất khi đi du lịch. Tại đây bạn có thể gọi điện và sẽ có người đến giao xe cho bạn. Giá thuê một ngày từ 100.000 đến 150.000 VNĐ

Khu nghỉ dưỡng: Sau những ngày dài mệt mỏi bởi hành trình du lịch Ninh Bình dường như dài bất tận, nếu thực sự muốn nghỉ ngơi và tận hưởng hoặc đơn giản các bạn đơn giản chỉ muốn tìm một nơi để thư giãn cuối tuần cùng gia đình, đừng bỏ qua những resort ở Ninh Bình nhé. Với sự ưu ái đặc biệt từ thiên nhiên, Ninh Bình có rất nhiều khu nghỉ dưỡng tuyệt vời.

Một số địa chỉ bạn có thể tham khảo sau đây:

• Khu nghỉ dưỡng Emeralda Ninh Bình: Khu Bảo Tồn Vân Long, Gia Vân, Gia Viễn, Ninh Bình - 022 9365 8333
  
• Ninh Bình Hidden Charm Hotel & Resort: Số 9 Tam Cốc, Ninh Thắng, Hoa Lư, Ninh Bình - 022 9388 8555
• Tam Cốc Garden resort: Hải Nham, Hoa Lư, Ninh Bình - 0378 253 555
• Tràng An Retreat: Tràng An, Trường Yên, Hoa Lư, Ninh Bình - 0898 743 863

Khách sạn, nhà nghỉ: Hình thức lưu trú phổ biến nhất ở Ninh Bình, ở bất cứ địa điểm du lịch nào các bạn cũng có thể dễ dàng tìm thấy một khách sạn hoặc nhà nghỉ với giá phòng đa dạng, phù hợp cho nhu cầu của riêng bạn.

Một số địa chỉ bạn có thể tham khảo sau đây:

• Mua Caves Ecolodge: Khê Hạ, Hoa Lư, Ninh Bình - 022 9361 9679
• Tam Coc Banana Bungalow: Tuan Cao, Ninh Thắng, Hoa Lư, Ninh Bình - 0962 663 355
• Golden Season Hotel: Nguyễn Hữu An, Phúc Sơn, Ninh Bình - 0981 493 589
• The Reed Hotel: Đinh Điền, Đông Thành, Ninh Bình - 022 9388 9979

Homestay: Cùng với sự phát triển lớn mạnh về quy mô du lịch, các homestay ở Ninh Bình cũng được đầu tư xây dựng để thúc đẩy thêm sự đa dạng về lưu trú khi du lịch Ninh Bình.

Một số địa chỉ bạn có thể tham khảo sao đây:

• Nan House – Tam Coc: Đội 4, Văn Lâm, Ninh Hải, Tam Cốc, Bích Động, Ninh Bình - 0902 303 769
• Chezbeo Homestay: Thôn Khả Lương, Hoa Lư, Ninh Bình - 0943 917 135
• Ninh Bình Valley Homestay: Ninh Xuân, Hoa Lư, Ninh Bình - 0975 368 665
• Ninh Bình Greenland Homestay: Ninh Xuân, Hoa Lư, Ninh Bình - 0374 692 699

Có lẽ nhiều người chỉ biết đến Ninh Bình qua một số địa điểm du lịch nổi tiếng như Tràng An, Bái Đính, cố đô Hoa Lư hay Tam Cốc, Bích Động… Nhưng Ninh Bình còn nhiều điều để bạn khám phá hơn thế rất nhiều, cụ thể:

• Thắng cảnh Tràng An: Tràng An sở hữu khung cảnh hùng vĩ, thơ mộng của những núi đá vôi trùng điệp, những thung lũng lúa chín vàng và những hang động kì bí. Để chiêm ngưỡng hết cảnh đẹp của danh thắng Tràng An bạn có thể sẽ mất từ 3 – 4 tiếng ngồi thuyền chèo. Nhờ sở hữu không gian hoang sơ, đẹp như một bức tranh thủy mặc mà Tràng An đã được Unesco công nhận là di sản thiên nhiên và văn hóa của thế giới. Đặc biệt, nơi đây từng được đạo diễn Jordan Vogt Roberts chọn làm bối cảnh cho bộ phim bom tấn Kong – Đảo đầu lâu. Giá vé: 200.000 Đ/người lớn – 100.000 Đ/trẻ em
  
• Tam Cốc – Bích Động: Sở hữu phong cảnh thiên nhiên “sơn thủy hữu tình”, danh thắng Tam Cốc – Bích Động nhận được sự quan tâm của du khách trong nước và cả du khách nước ngoài đến tham quan. Tam Cốc gồm 3 động hang Cả, hang Hai và hang Ba, để tham quan cảnh đẹp Tam Cốc, bạn sẽ được lênh đênh trên dòng Ngô Đồng xuyên qua núi và qua những hang động kì bí. Kết thúc hành trình chiêm ngưỡng cảnh đẹp hùng vĩ của Tam Cốc, bạn sẽ được tham quan chùa Bích Động – nơi có sự kết hợp của những cảnh đẹp thơ mộng, hùng vĩ. Giá vé: 120.000Đ/người lớn – 60.000Đ/trẻ em
• Hang Múa: Bên cạnh danh thắng Tràng An, Tam Cốc – Bích Động, Hang Múa cũng là một cảnh đẹp ấn tượng nhất ở Ninh Bình mà bạn không nên bỏ qua trong chuyến du lịch của mình. Núi Ngọa Long được ví như Vạn Lý Trường Thành của Việt Nam, vẻ đẹp uy nghi, đầy ma mị của ngọn núi này thật sự sẽ khiến bạn cảm thấy ngỡ ngàng trước cảnh đẹp của nơi này. Từ vị trí của núi Ngọa Long bạn có thể phóng tầm mắt chiêm ngưỡng cảnh đẹp của những cánh đồng lúa bát ngát. Giá vé: 100.000Đ/người
• Động Am Tiên: Động Am Tiên được bao phủ bởi những dãy núi đá hùng vĩ vì thế việc đến với thắng cảnh này khá khó khăn. Để có thể chiêm ngưỡng được cảnh đẹp của “Tuyệt tình cốc” ở Động Am Tiên, bạn phải vượt qua 205 bậc thang hoặc đi qua đường hầm xuyên vào núi. Bên trong hang động đi xuyên qua núi không quá chật hẹp cũng không quá tối đủ để bạn có thể ngắm cảnh đẹp kì bí. Sở hữu cảnh đẹp như chốn bồng lai tiên cảnh, đến với Động Am Tiên bạn sẽ được chiêm ngưỡng một những cảnh đẹp “độc nhất vô nhị” ở Việt Nam. Giá vé: 20.000 Đ/người
• Chùa Bái Đính: Bạn sẽ phải choáng ngợp với không gian rộng lớn và công trình kiến trúc độc đáo của chùa Bái Đính – Ngôi chùa lớn nhất ở Đông Nam Á. Chùa Bái Đính có 1001 tượng La Hán, tượng Quan Âm dán vàng và ngọn tháp cao có thể chiêm ngưỡng được cảnh đẹp của toàn cảnh chùa. Không chỉ là công trình kiến trúc ấn tượng, chùa Bái Đính còn là nơi hành hương về với đất Phật và là nơi linh thiêng được nhiều người tìm đến để cầu an và lễ Phật. Giá vé: tham quan Bảo tháp 50.000Đ/người – vé xe điện 30.000Đ/người
  
• Cố đô Hoa Lư: Trong chuyến đi Ninh Bình mà không đến tham quan cố đô Hoa Lư thì thật là thiếu sót. Bởi nơi đây lưu giữ nhiều kí ức của dân tộc ta vào cuối thế kỉ X và đầu thế kỉ XI. Để bước vào cổng Tam Quan của thành Hoa Lư bạn sẽ được đi qua một cây cầu cong cong bắt qua dòng Sao Khê. Bên phải của khu vực cổng thành sẽ là mộ và đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng, bên trái sẽ là lăng và đền thờ vua Lê Đại Hành. Đến tham quan cố đô Hoa Lư bạn sẽ được nghe kể về lịch sử của dân tộc và những điều thú vị trong quá khứ của cố đô. Giá vé: 20.000Đ/người
• Vườn quốc gia Cúc Phương: Sở hữu hệ sinh thái đa dạng với hơn 300 loài chim quý, 2000 loài thực vật độc đáo đang được bảo tồn, vườn quốc gia Cúc Phương là một trong những điểm đến ấn tượng nhất ở Ninh Bình mà bạn không nên bỏ qua. Đặc biệt, đến với vườn quốc gia Cúc Phương từ tháng 4 đến tháng 5 bạn sẽ được chiêm ngưỡng những đàn bướm dập dìu, vô cùng ấn tượng. Giá vé: 60.000Đ/người – 10.000Đ/trẻ em – 20.000Đ/học sinh, sinh viên.
• Đầm Vân Long: Đầm Vân Long là đầm nước nhân tạo và cũng là khu bảo tồn thiên nhiên ngập nước lớn nhất ở khu vực phía Bắc. Xung quanh đầm là những núi đá vôi hùng vĩ và rất nhiều hang động chưa được khám phá. Để tham quan khung cảnh thiên nhiên hoang sơ đầm Vân Long, bạn sẽ ngồi thuyền, nhìn dòng nước trong trẻo và chiêm ngưỡng những cánh đồng lúa bạt ngàn.
• Vườn chim Thung Nham: Vườn chim Thung Nham là nơi sinh sống hoang dã của hơn 40 loài chim và hơn 50.000 con thú. Đến với Thung Nham bạn sẽ được chiêm ngưỡng từng đàn chim bay lượn, cảnh đẹp thiên nhiên hoang sơ, bình yên. Bên cạnh đó, bạn còn được chiêm ngưỡng cảnh đẹp của cây đa di chuyển, cây Duối nghìn năm, động Vái Giời, hang Bụt, động Tiên Cá, động Thủy Cung, động Ba Cô….Giá vé: Vé vào khu du lịch 100.000Đ/người, tham quan vườn chim 20.000Đ/người, vé tham quan hang Bụt 20.000Đ/người
• Nhà thờ Phát Diệm: Công trình nhà thờ Công giáo Phát Diệm có sự kết hợp của nét kiến trúc Gothic phương Tây từ giữa thế kỉ XII và nét kiến trúc thẩm mỹ dân tộc. Sự cổ kính, uy nghiêm và đồ sộ của nhà thờ Phát Diệm luôn thu hút khách du lịch khắp nơi đến tham quan và dự lễ tại nhà thờ.

Đặc sản Ninh Bình chưa bao giờ khiến du khách thập phương phải thất vọng! Không chỉ sở hữu danh lam thắng cảnh đẹp nức tiếng mà văn hóa ẩm thực phong phú của vùng đất cố đô cũng vô cùng ấn tượng. Khám phá Ninh Bình với những món ăn không thể bỏ qua như:

• Cơm cháy Ninh Bình: Món cơm cháy không phải là món ăn cổ truyền của người Ninh Bình, nhưng do một người con cố đô sáng tạo ra và được lưu giữ, phát triển cho tới nay. Một món ăn mộc mạc, thể hiện sự khéo léo của bàn tay con người, đã được lưu truyền cả trăm năm nay, trở thành đặc sản của vùng đất cố đô,một trong những món ngon nổi tiếng của Ninh Bình.
• Thịt dê núi Ninh Bình: Thịt dê núi Ninh Bình có đặc trưng săn chắc, ít mỡ và có vị thơm. Người ta cho rằng sở dĩ như vậy vì ở Ninh Bình có nhiều núi đá, dê chạy nhảy nhiều nên cơ thịt săn chắc, ít mỡ hơn hẳn dê chăn thả trên đồi. Mặt khác, với địa hình đặc trưng của núi đá vôi ngập nước có rất nhiều các loại rau, cỏ, thảo dược thích hợp là thức ăn cho dê như giò gai, giò vàng, bách bộ, ô zô, lim xẹt, móng bò, dướng, bầu trích, mộc sông, mõm chuột, xoan dù, cà gai leo, tạo nên chất lượng và vị ngon của thịt dê. Một số nguyên liệu và đặc sản sở tại khác cũng góp phần làm nổi bật các món thịt dê Ninh Bình phải kể đến các loại rau ăn kèm đặc trưng địa hình núi đá, rượu Kim Sơn, rượu cần Nho Quan và cơm cháy Ninh Bình.
• Gỏi cá nhệch Kim Sơn: Cứ vào cữ mưa ngâu độ 2 tháng là mùa đi bắt cá nhệch. Cá nhệch cùng họ với lươn nhưng nhệch sống ở nơi nước hơi mặn (nhệch củ) và sống ở nước lợ (nhệch khét). Nhệch củ to ngang, nhệch khét dài. Cá nhệch giống lươn về độ dài, nhưng bề ngang lại giống cá chình. Cá nhệch có con dài hàng mét, con nhỏ 3 – 4 lạng, con to nặng tới cả kilôgam. Cá nhệch trơn và dữ tợn, nên đánh bắt không dễ dàng.Gỏi nhệch ở đây được ăn kèm nhiều loại rau, gia vị như lá sung, lá ổi, lá đinh lăng, lá lộc vừng, lá mơ, khế chua, lá vọng cách. Người ta quấn các loại lá ấy thành một chiếc phễu, cho thịt nhệch vào, quết nước chẻo lên, thêm vài hạt muối trắng, vài lát hành khô và có thể thêm lát ớt tươi rồi gói lại.
• Ốc núi Ninh Bình: Loài ốc núi Ninh Bình này cực hiếm vì chúng chỉ sống trong các hang đá, phải đến mùa mưa từ tháng 4 đến tháng 8 ốc núi mới bò ra tìm kiếm thức ăn và sinh sản. Ốc núi có ở hầu hết các nơi tỉnh Ninh Bình nhưng tập trung nhiều là ở các dãy núi đá vôi Tam Điệp, Yên Mô và Nho Quan, Hoa Lư. Ốc núi rất khó phát hiện, người ta thường phải dậy từ sáng sớm khi ốc bò ra khỏi hang kiếm ăn mới tìm mà bắt được. Thịt ốc núi dai, giòn, ngọt, thơm mùi thuốc bắc. Ốc núi có thể chế biến thành nhiều món như nướng, xào me, hấp gừng, luộc xả hết, trộn gỏi hành tây…đều rất hấp dẫn.
• Gà ri Cúc Phương: Gà ri Cúc Phương từ lâu đã trở thành loài vật nuôi đặc sản của huyện Nho Quan (Ninh Bình), loài gà này được nuôi ở vùng rừng núi Cúc Phương, với khí hậu và điều kiện tự nhiên phù hợp nên thịt thơm và ngon, rất được ưa thích. Gà ri Cúc Phương từ lâu đã trở thành loài vật nuôi đặc sản của huyện Nho Quan (Ninh Bình), loài gà này được nuôi ở vùng rừng núi Cúc Phương, với khí hậu và điều kiện tự nhiên phù hợp nên thịt thơm và ngon, rất được ưa thích.
• Cá rô Tổng Trường: Cá rô Tổng Trường là loại cá rô sống ở môi trường hang động ngập nước vùng đất Hoa Lư, Ninh Bình. Gọi là cá rô Tổng Trường vì loài cá này được phát hiện thấy ở vùng hang động ngập nước thuộc Tổng Trường Yên, nay là quần thể di sản thế giới Tràng An ở huyện Hoa Lư. Cá rô Tổng Trường có thịt rắn, vàng, thơm và có thể chế biến thành nhiều món ăn như: rang, rán, nấu canh chua cá rô hoặc kho khô.
• Dứa Đồng Giao: Dứa Đồng Giao là thương hiệu nông sản của vùng đất Tam Điệp, Ninh Bình. Quả dứa Đồng Giao có mặt trong sách Top 50 trái cây đặc sản nổi tiếng nhất Việt Nam. Dứa Đồng Giao cùng với cá rô Tổng Trường, dê núi và cơm cháy Ninh Bình được coi là những đặc sản ẩm thực tiêu biểu của Ninh Bình.
• Bún mọc Tố Như: Cũng như tên gọi, bún mọc Tố Như (bún mọc Kim Sơn) gồm có bún, mọc, nước dùng và thứ ăn kèm (rau sống) của nhà hàng Tố Như. Để có được bát bún ngon, người làm bún phải rất kỳ công từ khâu chọn gạo xay, sàng, lọc sao cho khi chế biến sợi bún trắng, dẻo, săn tròn. Việc làm mọc còn cầu kỳ hơn. Thịt phải là thịt bắp, lọc hết gân mỡ ra mới cho xay giã, ướ gia vị, viên thành từng viên nhỏ, thả vào nồi nước sôi, sau 7 đến 10 phút, viên mọc đã nổi lên trên mặt nước trắng hồng, trong suốt, một mùi thơm ngọt lan nhẹ xung quanh.
• Xôi trứng kiến Nho Quan: Xôi là một món ăn phổ biến với người Việt, nhưng không phải ai cũng biết đến đặc sản xôi trứng kiến quý hiếm, độc đáo của vùng Nho Quan (Ninh Bình). Với địa hình núi đá vôi lởm chởm, Nho Quan thường có rất nhiều loại kiến nâu làm tổ trên ngọn cây (có nơi gọi là kiến ngạt, kiến cong trôn). Loài này cho các loại trứng béo ngậy và nhiều đạm. Người dân đã sử dụng nguyên liệu này một cách khéo léo để sáng tạo ra món xôi trứng kiến vừa ngon lạ, vừa rất giàu dinh dưỡng.
• Cá chuối nướng Vân Long: Là đặc sản quý của đầm Vân Long, được phát hiện đầu tiên ở hang Cá. Cá chuối Vân Long có thân hình to, tròn, sống trong các hang động ngập nước nên có hình dáng đặc trưng. Món cá chuối nướng Vân Long là một đặc sắc ẩm thực của vùng đất phía bắc Gia Viễn.
• Miến lươn Ninh Bình: Cũng chỉ làm từ miến và lươn nhưng miến lươn gia truyền ở Ninh Bình lại ngon nổi bật, khác biệt với những vùng miền khác bởi nước dùng làm từ xương lươn nên khi ăn cảm nhận rõ vị đậm đà, nước dùng có màu đục là do hầm từ sương lươn rất kỹ nên có cả thịt lươn trong đó. Thịt lươn lại được rim theo công thức riêng nên khi ăn thấy lươn thơm, béo ngọt mà không hề có mùi tanh.
• Cá kho gáo: Cá kho gáo vốn là một trong những món ăn dân dã của người vùng đất Ninh Bình, đây cũng là món ăn ngon khó cưỡng khi tới vùng đất cố đô. Nghe qua cái tên cá kho gáo nhiều người lại lầm tưởng là cá kho bằng gáo, nhưng thực chất món cá kho gáo ở đây là kho cá với quả gáo. Gáo là một loại cây tầm nổi thường mọc ở khe suối hoặc chân đồi.
• Cua đồng rang lá lốt: Món ăn có tên gọi đặc biệt này là một trong những món ăn phổ biến nhất ở Ninh Bình và được rất nhiều du khách yêu thích. Vị giòn tan của cua đồng kết hợp với lá lốt có mùi thơm đặc trưng và ăn kèm với cơm nóng sẽ rất thú vị. Cua đồng rang lá lốt là một món ăn bình dị, đậm đà hương vị miền quê được yêu thích nhất ở Ninh Bình.

Ninh Bình được biết đến là một địa điểm du lịch nổi tiếng thu hút nhiều du khách. Đến đây, bạn không chỉ được chiêm ngưỡng những thắng cảnh tuyệt đẹp mà còn được thưởng thức những món đặc sản khiến nhiều người thích thú. Với những gợi ý dưới đây thì bạn hoàn toàn có thể mua những đặc sản Ninh Bình làm quà:

• Cơm cháy: Là niềm tự hào của người dân Ninh Bình, cơm cháy được ví như một thứ đặc sản Ninh Bình làm quà không thể thiếu cho chuyến du lịch. Cơm cháy Ninh Bình có nhiều loại khác nhau như cơm cháy ruốc, cơm cháy tôm, cơm cháy mỡ hành,… và bạn cũng có thể tìm thấy món ăn này ở tất cả các quán ăn đặc sản và ở những khu du lịch nổi tiếng tại đây. Thoạt nghe, món cơm cháy này có vẻ được chế biến đơn giản chẳng có gì đặc biệt, tuy nhiên để tạo nên một món ăn nức danh lan truyền cả nước thì người chế biến đã phải vô cùng kỳ công và tỉ mỉ. Gạo để nấu cơm là những loại gạo dẻo, thường là gạo nếp Hương, hạt gạo tròn và trong. Nồi nấu phải là nồi gang đáy dày và nấu bằng than củi, đều lửa để tạo cháy ở khắp đáy nồi, không chỗ dày, chỗ mỏng.
• Nem dê: Đến với Ninh Bình bạn nhất định phải thưởng thức qua món nem dê. Bởi phần phần nem được chọn từ phần dê được chăn thả trên các khối đá, chúng phải chạy, nhảy và di chuyển nhiều nên phần thịt vô cùng săn chắc và thơm ngon. Phần nem được phối trộn gia vị một cách độc đáo và đầy tỉ mỉ nên tạo đưa đến thực khách một món đặc sản Ninh Bình và làm mê đắm lòng người.
• Nem chua Yên Mạc: Nem chua Yên Mạc – đặc sản Ninh Bình làm quà ngon đúng điệu dành cho dân nhậu. Nem được làm từ thịt nạc mông lọc bỏ mỡ, bì lợn luộc, thính và một số gia vị như mì chính, muối,.. trải qua công đoạn chế biến khá công phu và tỉ mỉ, nem chua Yên Mạc có hương vị thơm ngon đặc biệt. Nem thường được gói một lớp thêm lá ổi để tạo vị thơm đặc trưng có chút đăng đắng và bọc bên ngoài bằng lá chuối để tạo vỏ ngoài đẹp mắt. Nem chua Yên Mạc ngon nhất là được ăn kèm lá sung, rau thơm và chấm với nước mắm pha chanh tỏi hoặc tương ớt, muối vừng. Cho miếng nem vào miệng, thực khách sẽ cảm nhận được vị bùi bùi chát chát của các loại lá cây hòa quyện với thịt nem đậm đà, chua chua, ngọt ngọt lan tỏa khắp cơ thể vô cùng hấp dẫn.
• Rượu Cần Nho Quan: Là đặc sản của người dân tộc Mường tại huyện Nho Quan, rượu cần ở đây được nấu từ gạo nếp trộn với men và được ủ ít nhất 3 tháng trong những vại lớn. Điểm đặc biệt là rượu không hề trải qua khâu chưng cất lửa. Khi thưởng thức, người dân địa phương ở đây sẽ dùng những thân cây trúc rỗng cắm trực tiếp vào bình rượu để uống thay vì rót ra chén như rượu thông thường.Rượu cần Nho Quan có vị cay ngọt và thơm nồng rất độc đáo, mang đến cảm giác lâng lâng, khoan khoái như mãi níu kéo, gọi mời. Nhâm nhi một ngụm rượu cần Nho Quan kèm với ít cơm cháy, thịt dê Ninh Bình bên cạnh thì quả thật là vô cùng tuyệt vời.
• Mắm tép Gia Viễn: Là một huyện chiêm trũng, có nhiều kênh rạch, Gia Viễn nổi tiếng với những làng nghề riu tép và làm mắm ngon độc đáo. Mắm tép Gia Viễn có màu nâu đỏ thẫm đẹp mắt, vị ngọt đậm đà, độ mặn vừa phải và thơm mùi tép. Mắm có thể sử dụng để làm nguyên liệu chế biến nhiều món ăn khác nhau như nước chấm rau luộc và thịt luộc hoặc để nấu thành các món khoái khẩu như: mắm tép chưng thịt, mắm tép trộn đu đủ…cũng rất nổi tiếng và được nhiều người ưa chuộng.
• Chiếu Kim Sơn: Từ bao đời này, chiếu Kim Sơn đã khẳng định chỗ đứng của mình trong các làng nghề truyền thống ở Việt Nam và nổi tiếng xa gần là được người tiêu dùng trong và ngoài nước rất yêu thích bởi chất lượng và vẻ đẹp tự nhiên. Được tạo nên từ những bàn tay lao động sáng tạo, vất vả của người dân, chiếu Kim Sơn không chỉ ấn tượng với khách du khách ngay từ các công đoạn chọn cói, chẻ cói, phơi cói, nhuộm cói sao cho đỏ tươi và bền màu mà đặc biệt khâu dệt của chiếu vô cùng thú vị. Từng sợi cói dẻo dai trong tay người thợ dệt sẽ được trau chuốt cẩn thận để biến thành từng tấm chiếu cói mát, đẹp, bền và đậm nét truyền thống văn hóa của người dân Ninh Bình.
• Đồ mỹ nghệ từ cói: Đồ mỹ nghệ được làm từ cói là một trong những đặc sản Ninh Bình làm quà giúp lưu giữ kỷ niệm trong chuyến du lịch Ninh Bình được rất nhiều du khách lựa chọn. Các sản phẩm từ cói đều thân thiện với môi trường và du khách sẽ có cảm giác như mua những đồ dùng đời thường của chính làng quê Bắc Bộ xưa. Tại đây du khách có thể lựa cho mình vô vàn những sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ cói như: chiếu, thảm, làn, khay, hộp, đĩa,… có kiểu dáng, mẫu mã đa dạng màu sắc, hoa văn lại vô cùng bắt mắt.
  

Ninh Bình – vùng đất được thiên nhiên ưu ái ban tặng nhiều thắng cảnh kỳ thú, nhiều di sản văn hóa, khu bảo tồn thiên nhiên, khu dự trữ sinh quyển thế giới… và đặc biệt là những lễ hội tâm linh độc đáo được gìn giữ qua nhiều thế hệ. Những lễ hội đặc sắc tại Ninh Bình:

• Lễ hội Chùa Bái Đính: Chùa Bái Đính là một công trình lớn, đồ sộ nhất ở Ninh Bình với nhiều kỷ lục được công nhận tầm cỡ quốc gia và Đông Nam Á. Chùa có diện tích rộng với nhiều hạng mục như khu chùa Bái Đính cổ tự, Điện Tam Thế, Bảo Tháp, điện Quán Thế Âm, tháp Chuông,… thu hút khách du lịch từ nhiều nơi. Lễ hội Chùa Bái Đính là một lễ hội xuân, được tổ chức vào dịp Tết Nguyên Đán và bắt đầu từ chiều ngày mồng 1 Tết. Đây là lễ hội nhằm tưởng nhớ đến công lao của các vị anh hùng dân tộc của nước nhà, cầu cho quốc thái dân an.
• Lễ hội đền Thái Vi: Lễ hội đền Thái Vi là một lễ hội lớn thuộc xã Văn Lâm, thường được tổ chức từ 14 đến 16 tháng 3 âm lịch nhằm mục đích thờ cúng vua Trần Thái Tông, Trần Thánh Tông, Trần Nhân Tông, Trần Anh Tông và Hiển Từ Hoàng Thái Hậu, trong đó, người đặc biệt nhất là vua Trần Thái Tông - người đã khai hoang, lập ấp, chiêu dân để xây dựng nên căn cứ địa Văn Lâm cho lần chống quân Nguyên Mông lần hai. Lễ hội đền Thái Vi được tổ chức 3 năm một lần vào các năm Tý, Ngọ, Mão Dậu với quy mô vô cùng lớn. Đây là lễ hội làng tổng, từ xa xưa tất cả các làng của tổng Vũ Lâm đều tổ chức lễ hội này, các làng luôn phiên nhau cùng rước kiệu thánh về đình Các để tế lễ.
• Lễ hội truyền thống Cố Đô Hoa Lư: Lễ hội Cố Đô Hoa Lư hay còn gọi là lễ hội Trường Yên là một lễ hội truyền thống được tổ chức ngay tại Cố Đô Hoa Lư. Lễ hội này được tổ chức thường niên vào ngày mồng 6 đến mồng 8 tháng 3 âm lịch. Lễ rước bài vị của vua Lê, vua Đinh được diễn ra hoành tránh với đội ngũ rước lễ và đoàn kèn trống âm vang. Đại lễ gồm có lễ rước nước, lễ dâng hương, lễ tưởng niệm và lễ hội thả hoa đăng. Phần hội luôn bao gồm những trò chơi dân gian thú vị, thu hút nhiều người dân địa phương cũng như khách du lịch đến tham gia.
• Lễ hội Tràng An: Lễ hội Tràng An thường được diễn ra vào ngày 18 tháng 3 âm lịch, đây là một lễ hội truyền thống nhằm tôn vinh, quảng bá, mở rộng du lịch Tràng An ra tầm cỡ thế giới. Lễ hội truyền thống Tràng An mở ra để tưởng nhớ công lao của Đức thánh Quý Minh Đại Vương, người đã có công xây dựng và bảo vệ tổ quốc dân tộc.
• Lễ hội Giáng sinh tại Nhà thờ đá Phát Diệm: Nhà thờ đá Phát Diệm được coi như là kinh đô Công giáo của Việt Nam. Hàng năm, các giáo xứ đều tấp nập mở lễ hội Giáng sinh để mừng ngày Chúa Jesu ra đời. Trước Giáng sinh mấy ngày, tất cả mọi người đều hào hứng chuẩn bị trang hoàng lại thánh đường. Xung quanh là những dãy đèn lồng trải dài dọc theo các hành lang lối đi bằng đá cùng với các bức tranh mô tả lại cuộc đời Chúa Jesu, các vị giáo xứ cũng đặt lại mô hình hang đá tượng trưng cho nơi Chúa hạ phàm. Sân khấu được dàn dựng ngay trong khuôn viên nhà thờ, mọi người tranh thủ tập luyện các tiết mục văn nghệ, hát thánh ca nhằm phục vụ du khách.
• Lễ hội truyền thống thờ Đức Thánh Minh Đại Vương: Thời gian diễn ra: 18/3 âm lịch tại đền Trần, xã Minh Hải, huyện Hoa Lư, Ninh Bình. Đức Thánh Minh Đại Vương là một trong số những vị thần được dân chúng thờ tụng theo tín ngưỡng dân gian. Tại Ninh Bình thì Đức Thánh được thờ tại các địa phương như: Đình làng Sinh Dược, Xã Gia Sinh (Gia Viễn); Núi Cánh Diều (Thành phố Ninh Bình); núi Thiện Dưỡng, đền Kê Thượng, Xã Ninh Vân (Hoa Lư) và Đền Trần thuộc Khu Du lịch Tâm linh Tràng An - Bái Đính. Lễ hội truyền thống thờ Đức Thánh Minh Đaị Vương tại khu sinh thái Tràng An là một trong những lễ hội ở Ninh Bình đặc sắc thu hút rất đông du khách thập phương tham gia. Điểm độc đáo của lễ hội là lễ rước nước, tế lễ và phóng sinh trên sông với hàng ngàn chiếc thuyền. Đoàn thuyền rước này sẽ vượt qua hơn 5 km trên sông và xuyên qua hơn 11 hang động trên sông Sào Khê. Tham gia đoàn thuyền rước này du khách vừa được hòa mình vào không khí linh thiêng của lễ hội, vừa được chiêm ngưỡng bức tranh thủy mặc Tràng An đẹp vô cùng. Sau khi vượt qua hơn 11 hang động, đoàn rước sẽ được chia làm đôi, một nửa sẽ tiếp tục cuộc hành trình trên sông, nửa còn lại sẽ cập bến và rước lễ trên bờ. Đoàn rước lễ trên bờ sẽ vượt qua 3 quả núi với quãng đường hơn 3 km để về đền Nội Lâm để cử hành các nghi thức tế lễ.
• Lễ hội Báo Bản Nộn Khê: Thời gian diễn ra: ngày 14 tháng Giêng âm lịch tại đình làng Nộn khê, xã Yên Từ, huyện Yên Mô, Ninh Bình. Cứ vào dịp trung tuần tháng Giêng âm lịch hàng năm, làng Nộn Khê tại xã Từ Yên, huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình lại tổ chức lễ hội Báo Bản - lễ hội truyền thống với ý nghĩa nhớ về cội nguồn, báo đáp công ơn những bậc tiền nhân đã khai phá, lập làng. Đây cũng là dịp con cháu của làng dù ở đâu xa cũng cố gắng trở về thăm quê, dự hội làng. Lễ hội gồm phần lễ dâng hương suy tôn công đức của các bậc tiền bối đã lập ra làng xã và kính báo lên Thành Hoàng, tổ tiên gia tiên về sự thành đạt, hiếu học của con em các họ trong làng và bố cáo thành tích của làng đã làm được trong năm qua. Sau phần lễ là phần hội vô cùng sôi động với các trò chơi: đấu vật, đánh cờ, múa lân và các hoạt động thể dục thể thao.
• Lễ hội Kỳ Phúc đình Cam Giá: Thời gian diễn ra: ngày 12/10 âm lịch tại đình Cam Giá, phường Ninh Khánh, thành phố Ninh Bình. Lễ hội được tổ chức vào này 12/10 âm lịch hàng năm, mang nét đẹp văn hóa truyền thống của làng Cam Giá nói riêng và mảnh đất Ninh Bình nói chung. Lễ hội Kỳ Phúc gồm có phần lễ và phần hội. Phần lễ gồm 4 lễ: Lễ cáo yết, lễ cầu an, lễ dâng hương và lễ tất. Phần tế lễ do 10 cụ cao niên được làng cử ra thực hiện. Việc tế lễ được tổ chức long trọng, trang nghiêm, thực hiện theo nghi lễ truyền thống với tấm lòng thành kính, giữ gìn và bảo tồn những nét đẹp văn hoá của quê hương. Phần hội vừa mang tính dân gian vừa có tính hiện đại, hầu hết mọi người dân đều có thể tham gia như: các hoạt động múa rồng, múa lân, hội diễn văn nghệ và các trò chơi dân gian như kéo co, cờ người.
• Lễ hội đền La: Thời gian diễn ra: từ ngày 13 - 15 tháng Giêng âm lịch tại thôn La Phù, xã Yên Thành, huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình. Đây là một lễ hội đã có từ lâu đời, được tổ chức nhằm tưởng nhớ đến hai vị vua thời hậu Trần là Giản Định Đế và Trùng Quang Đế. Lễ hội đền La gồm có 2 phần: phần lễ và phần hội. Phần lễ gồm có lễ rước đi vòng quanh đền La, sau đó là lễ dâng hương và đọc văn tế. Tất cả đều diễn ra trong không khí trang nghiêm, thành kính của những người dân tham gia lễ hội. Nhưng vui nhất và được mong chờ nhất phải kể đến phần hội với nhiều màu sắc độc đáo. Những trò vui dân gian như đánh đu, đánh cờ, múa hát, kéo chữ với những tiết mục rất độc đáo. Có một điểm đặc biệt là hội có tục lệ dâng “xôi Vựng”. Một loại xôi làm từ gạo nếp trắng và thơm nhất. Ở đây, từng làng sẽ tham dự thi xôi và làm đồ cúng.
• Lễ hội đền Đức Thánh Nguyễn: Thời gian diễn ra: từ ngày 8 - 10/3 âm lịch tại làng Điềm, xã Gia Thắng, Gia Tiến huyện Gia Viễn, Ninh Bình. Đền Thánh Nguyễn được xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật Quốc gia tháng 2 năm 1989. Như các đền thờ thần Cao Sơn, thần Thiên Tôn và thần Quý Minh trong Hoa Lư tứ trấn, lễ hội đền Thánh Nguyễn diễn ra cùng dịp với lễ hội cố đô Hoa Lư hằng năm.
• Lễ hội chùa Địch Lộng: Thời gian diễn ra: mùng 6 - 7/3 âm lịch tại chùa Địch Lộng thuộc xã Gia Thanh, huyện Gia Viễn, Ninh Bình. Trong các điểm tham quan du lịch Ninh Bình, chùa Địch Lộng vẫn thường xuyên được nhắc đến như một dấu ấn đặc sắc về kiến trúc chùa chiền và tâm linh. không chỉ nổi tiếng bởi phong cảnh hữu tình, thiên nhiên tươi đẹp mà lễ hội ở chùa cũng thu hút du khách. Lễ hội chùa Địch Lộng là một trong những lễ hội ở Ninh Bình lâu đời và là lễ hội truyền thống của người dân huyện Gia Viễn.
• Lễ hội đền Nguyễn Công Trứ: Thời gian diễn ra: từ ngày 14 - 16/11 âm lịch tại xã Quang Thiện, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình. Đây là lễ hội lớn nhất của cư dân huyện mới ven biển Kim Sơn tỉnh Ninh Bình. Lễ hội được tổ chức để để ghi nhớ công ơn và tưởng niệm ngày mất của Doanh điền Nguyễn Công Trứ – người đã chiêu dân khai hoang lấn biển lập ra huyện Kim Sơn (núi vàng) của Ninh Bình và Tiền Hải (biển bạc) của Thái Bình.
  

Các địa điểm du lịch Ninh Bình từ minh chứng lịch sử như Cố đô Hoa Lư đến “Vịnh Hạ Long trên cạn” – Tam Cốc Bích Động hay “Tuyệt tình cốc” luôn có sức hút khó cưỡng với du khách. Nếu du khách ở gần Ninh Bình, muốn du lịch Ninh Bình 2 ngày 1 đêm thì hãy tham khảo lịch trình được du khách quan tâm nhất dưới đây.

Ngày 1: Ninh Bình, Phát Diệm, Động Thiên Hà:

• Nhà thờ đá Phát Diệm. Đây là một quần thể nhà thờ công giáo với kiến trúc độc đáo và đặc sắc, được xây dựng chủ yếu bằng đá và gỗ trong một thời gian dài từ 1875 đến 1899.
• Nghỉ ngơi ăn trưa. Chiều từ Phát Diệm đi tham quan Động Thiên Hà. Tuy động không lớn nhưng do nằm ngay trong dải núi Tướng, vốn là một phần của bức tường thành thiên nhiên vững chắc bao bọc, bảo vệ kinh thành Hoa Lư thế kỷ 10, nên động Thiên Hà được nhiều du khách tìm đến để hiểu thêm về vùng đất cố đô.
• Chiều tối quay lại Tp Ninh Bình, thuê khách sạn tại Tp Ninh Bình để nghỉ ngơi, tối nhớ thưởng thức các đặc sản của Ninh Bình

Ngày 2: Tràng An, Hoa Lư, Bái Đính, Vị trí của bạn

• Từ Tp Ninh Bình di chuyển tới khu du lịch Tràng An, chọn 1 trong 2 tuyến khám phá Tràng An để đi. Sau khi kết thúc hành trình ở đây thì tiếp tục đi tới cố đô Hoa Lư thăm đền vua Đinh, vua Lê
• Trước khi trở về vị trí của bạn, nhớ ghé thăm chùa Bái Đính, một ngôi chùa mới được xây dựng với rất nhiều kỷ lục Việt Nam được xác lập.

Một số lưu ý khi đi du lịch tại Ninh Bình:

• Ninh Bình là một thành phố có an ninh tốt, con người thân thiện, tuy nhiên khó có thể tránh khỏi tình trạng trộm cắp. Vì vậy, đến đây du lịch bạn không nên đem theo nhiều đồ có giá trị, tránh tới nơi vắng người hoặc ra ngoài muộn.
• Khi đi thuyền qua các hang động, nhớ phải mặc áo phao và nghe theo chỉ dẫn của người chèo thuyền.
• Nếu trong lịch trình của bạn có các điểm tham quan phải leo núi như Bái Đính, Hang Múa, Tam Cốc… du khách nên lựa chọn mặc những bộ trang phục gọn nhẹ, đi giày thể thao, mang theo nước uống. Đến các đền chùa tránh ăn mặc hở hang, gây ồn ào nơi nơi linh thiêng.
  
• Trang phục, vật dụng cần thiết: Bạn nên chuẩn bị quần áo phù hợp với địa điểm dự định thăm quan, chọn quần áo thoái mái, gọn nhẹ nếu muốn leo núi, mặc trang phục lịch sự nếu tới các điểm tâm linh. Áo khoác mỏng cũng rất cần thiết vì hầu hết những địa điểm thăm quan ở Ninh Bình đều là những vùng sông nước nơi có khí hậu mát mẻ. Ngoài ra, cần chuẩn bị kem chống nắng, chống muỗi, thuốc trị côn trùng đốt và thuốc cho các loại bệnh thông thường.
• Liên lạc: Mã vùng điện thoại cố định của Ninh Bình là 0229. Các mạng điện thoại đều có thể phủ sóng ở các vùng của Ninh Bình, có hạn chế ở một số vùng sâu, vùng xa hoặc ở trong các hang, động. Internet du khách có thể sử dụng ở các quán caffe, khách sạn hoặc miễn phí ở thư viện tỉnh Ninh Bình.
• Để an toàn khi đi du lịch Ninh Bình: Khi ngồi thuyền du lịch qua các hang động du khách cần chú ý theo sự chỉ dẫn của người chèo thuyền để tránh va phải đá trong hang hoặc chìm thuyền gây tai nạn; du khách bắt buộc phải mặc áo phao và tuân thủ theo các quy định của khu du lịch.