Chim Trong Lồng - Kỷ Anh

Khương Nhu tự thuật [1].

Tôi sinh ra trong một gia đình giáo viên bình thường ở Giang Thành. Bố mẹ hy vọng tôi ngoan ngoãn dễ mến, nên đặt tên tôi là “Khương Nhu”.

Thật lòng mà nói, suốt một quãng rất dài, tôi cách xa kỳ vọng của họ.

Bố mẹ tuy nghiêm khắc, nhưng quan hệ gia đình vẫn xem như hòa thuận. Nếu như không xảy ra vụ tai nạn xe ấy…

Thôi, đừng nói những giả thiết vô nghĩa như thế.

Năm lớp 10, bố mẹ tôi qua đời, dì nhận nuôi và đưa tôi về nhà dì sống.

Dượng là một người đàn ông nghiêm nghị. Khi bố mẹ tôi còn sống, quan hệ giữa họ và dượng không tốt, ít qua lại, nên làm họ hàng bao nhiêu năm, tôi vẫn chẳng có ấn tượng gì về dượng.

Ngay từ ngày đầu dọn vào nhà dì, tôi đã nhận ra dượng không hoan nghênh tôi.

Thái độ ấy cũng dễ hiểu, dù sao tôi với dượng chẳng ruột rà máu mủ, giữa hai bên hoàn toàn không có tình cảm. Trong mắt dượng, tôi là một kẻ vướng víu thuần túy.

Tôi bắt đầu có ý thức thân phận “ở nhờ”.

May mắn miễn cưỡng mà nói là, tuy dượng không ưa tôi, nhưng cũng không bộc lộ sự bài xích quá rõ rệt, cùng lắm là mặt lạnh, thỉnh thoảng mỉa mai châm chọc vài câu.

Về sau tôi dần phát hiện, không chỉ với tôi, dượng đối với dì cũng là thái độ tương tự, thậm chí còn hạch sách sai khiến hơn, như thể dì phải làm bất cứ việc gì cho dượng là lẽ đương nhiên.

Cơm canh không hợp khẩu vị thì sưng sỉa, đánh bài thua tiền là về nhà trút giận lên dì, tối nào ăn xong, dượng cũng nằm dài trên sofa, ra lệnh người đã vất vả cả ngày như dì vào bếp rửa bát.

Đúng vậy, là giọng điệu hoàn toàn ra lệnh.

Rõ ràng là vợ chồng, mà cư xử với nhau cứ như chủ tớ.

Cấp ba tôi ở ký túc, chỉ cuối tuần và kỳ nghỉ đông hè mới về. Dì đối xử với tôi rất tốt, mỗi kỳ nghỉ đều nấu đầy một bàn chờ tôi tan học.

Nói thế nào nhỉ, dì tôi là mẫu “người hiền lành” điển hình, với ai cũng hòa ái, kể cả khi bị dượng vô cớ mỉa mai chì chiết, dì chưa từng nổi giận, chỉ cúi đầu lặng thinh.

Bây giờ nghĩ lại, có lẽ đó cũng là một kiểu “quen rồi”.

Một thói quen làm người ta quên mất phản kháng, tôi thấy điều ấy thật đáng sợ.

Ban đầu tôi tưởng sự áp bức bất bình đẳng ấy chính là toàn bộ đời sống hôn nhân của dượng dì, cho đến một chủ nhật, sau một tháng được nhận nuôi, tôi phát hiện điều khác lạ.

Hôm ấy là mùa hè, cả Giang Thành nóng muốn ngạt thở. Tôi nghỉ học về nhà, dì như lệ thường nấu không ít món.

Tôi nhớ rất rõ, dì mặc một chiếc sơ mi trắng, tay dài.

Nhưng mà nhiệt độ cao như vậy, dì ở trong bếp chạy đi chạy lại, vừa mệt vừa nóng, sao lại mặc tay dài?

Không bao lâu sau, tôi biết đáp án.

Dì niềm nở tiếp đãi tôi, gắp thức ăn đưa vào bát tôi, lúc đến tay tôi, ống tay áo tự nhiên kéo lên.

Tôi thấy nơi cổ tay lộ ra một đoạn ngắn, có vết bầm khủng khiếp.

Dì lập tức kéo ống tay xuống, giải thích với tôi là tối qua vô ý va vào cạnh bàn.

Một cú va chạm đơn giản, có thể gây ra mảng sưng đỏ và bầm tím lớn như vậy sao?

Nhìn hình dạng, trái lại giống vết do bị ai đó bóp chặt mạnh tay để lại.

Lúc ăn cơm dượng có mặt, tôi không hỏi nhiều. Ăn xong, dượng đi đánh bài với bạn, dì ở nhà rửa bát, tôi theo dì vào bếp.

Tôi hỏi dì, vết thương trên tay thật sự là do va chạm sao?

Dì im lặng rất lâu, rồi mới gượng cười qua loa bảo tôi: “Đương nhiên, chẳng lẽ còn là cái gì?”

“Cho con xem được không?” Tôi lại hỏi.

Dì nói: “Không có gì đâu, chỉ đụng một cái, có gì mà xem?”

Dì càng che giấu, càng chứng tỏ có vấn đề, dù khi ấy tôi mới mười sáu, cũng hiểu đây là một đáp án quá dễ đoán: Dượng đang bạo hành gia đình với dì.

Một thời gian sau, đến kỳ nghỉ hè, tôi tận mắt chứng kiến toàn bộ quá trình.

Khởi đầu là một chuyện tầm thường hết sức.

Dượng đánh bài thua mất nửa tháng lương, cả ngày tâm trạng tệ hại, vừa khéo dì nấu bữa tối hơi thiếu muối, liền trở thành mục tiêu để dượng trút giận.

“Ông đây ở ngoài kia cực nhọc kiếm tiền, về nhà ăn cái thứ này, khác gì nước rửa máng lợn?”

Có lẽ vì tôi có mặt, dì hiếm hoi phản bác một câu: “Thiếu muối thì thêm vào là được, anh nói năng gì mà gắt gỏng thế? Đừng dọa con bé.”

Họ về sau còn cãi nhau những gì, tôi chỉ còn ấn tượng mơ hồ, thứ duy nhất nhớ rõ là cảnh dượng giơ tay phải, tát một phát vào mặt dì.

“Bốp” một tiếng, dì loạng choạng vịn mép bàn, trên má hiện hằn dấu tay đỏ như máu.

Tôi sợ đến choáng váng.

Khi đó tôi còn chưa biết phản kháng sẽ kéo theo nhiều bạo lực hơn.

Tôi thử lấy lẽ phải tranh luận với dượng, đứng chắn trước dì, nói với ông ta rằng ông ta không nên làm vậy.

Rồi tôi mở mắt nhìn ông ta cũng giơ tay phải lên về phía tôi.

Bạo lực mang tính áp chế tuyệt đối, là thứ không nói lý.

Tôi ăn một bạt tai của dượng, dì sợ đến mức ôm tôi vào sau lưng mà khóc. Dượng còn chửi không ngừng, từ nhỏ tôi được dạy kính trên nhường dưới, lần đầu tiên nghe nhiều lời bẩn thỉu tục tĩu đến thế.

Khi ông ta chửi mệt rồi đập cửa bỏ đi, lúc ấy tôi mới chợt nhận ra, thì ra mình vẫn run bần bật, nước mắt cứ chảy, không sao dừng lại được.

Xin lỗi… tôi nói năng có phần lộn xộn, đã rất lâu rồi tôi không nhớ lại những chuyện năm ấy.

Dượng đi rồi, dì nói với tôi rất nhiều câu “xin lỗi”.

Mỉa mai phải không? Kẻ bạo hành là dượng thì chẳng một lời áy náy, còn dì là người bị hại lại áy náy với tôi.

Tôi hỏi dì, những trận bạo hành như thế kéo dài bao lâu rồi?

Dì bảo “rất lâu”.

Một câu trả lời mập mờ.

Tôi truy hỏi: “Năm năm? Mười năm?”

Dì không đáp.

Tôi lại hỏi: “Báo cảnh sát thì sao? Trên người dì có thương tích, ông ta tính là cố ý gây thương tích chứ?”

Dì cuống lên xua tay lia lịa: “Báo cảnh sát? Thế sao được? Dù gì vợ chồng cũng hơn chục năm, là người chung sống với nhau. Hơn nữa đây là chuyện nhà, có phạm pháp đâu, cảnh sát nào thèm quản?”

Tôi không tài nào hiểu nổi: “Nhưng ông ta vẫn luôn đánh dì! Nếu không báo, dì có nghĩ đến ly hôn không?”

Dì nhìn tôi, khẽ lắc đầu: “Cái chân này của dì, một tháng kiếm được bao nhiêu? Ly hôn rồi, dì với con sống kiểu gì?”

Hồi nhỏ dì gặp tai nạn, dây thần kinh ở cẳng chân phải bị tổn thương, mất cảm giác.

Dì đi cà nhắc, thêm chuyện nhà ngoại trọng nam khinh nữ, dì không có bằng cấp, tìm không nổi công việc tử tế, chỉ có thể làm dăm ba việc lặt vặt, lương rất thấp.

Một khi ly hôn, chuyện sinh hoạt của tôi và dì đều thành bài toán khó.

Ban đầu tôi định bụng sẽ an ủi dì, rốt cuộc lại thành ra dì dỗ dành, giải thích cho tôi không ngừng.

“Sau này ở trong phòng nhiều vào, đừng ra ngoài, cũng đừng cãi. Con càng bướng, tay ông ấy càng nặng.”

“Con còn hai năm nữa mới tốt nghiệp cấp ba, đợi thi đỗ đại học, tìm được việc là qua khỏi rồi. Ngoan, đừng sợ.”

Tôi hỏi dì: “Thế… dì thì sao?”

Thế là tôi nói: “Đợi con đi làm, dì ly hôn với ông ta, theo con rời Giang Thành, ra ngoài kia xem cho biết nhé?”

Dì vẫn không nói.

Ngẩng lên tôi mới phát hiện, không biết từ khi nào nước mắt đã tràn mặt dì, dòng lệ lăn qua gò má bầm tím, thấm vào những nếp nhăn.

Dì đưa tay vuốt má tôi, bảo: “Được. Đợi con kiếm được tiền, thì đón dì về hưởng phúc.”

Bàn tay lao lực ấy đầy vết chai, giữa từng kẽ nứt là những thương tích tích tụ theo năm tháng.

Trước kia tôi chưa từng để ý.

Từ đó về sau, tôi cố ý tránh mặt dượng.

Nhưng cũng từ ngày ấy, dượng không còn cố kỵ chuyện tôi có mặt, bạo hành dày hơn, trắng trợn hơn.

Cuối tuần và các kỳ nghỉ đông hè trở thành khoảng thời gian tôi sợ nhất.

Dượng quen thói nổi trận lôi đình trên bàn ăn, ai dám cãi một câu, hoặc chỉ cần lộ chút bất mãn, là phải hứng chửi rủa và đòn roi.

Trước đó tôi chưa từng nghĩ, thì ra có lắm cách để hạ nhục con người đến vậy.

Ông ta sẽ đẩy ngã dì xuống đất, đứng trên cao nhìn cái chân tập tễnh của dì, dồn hết sức mà mạt sát: “Ngoài tao ra thì chẳng ai thèm mày.”

“Tao bằng lòng nuôi mày với Khương Nhu, bọn mày phải biết ơn đội ơn. Rời khỏi tao thì hai đứa chúng mày sống kiểu gì?”

“Vợ thằng bạn tao hiền mà đảm đang, sao mày không học người ta?”

“Tao đây là dạy mày phép tắc, biết không?”

Lố bịch đến hết nói nổi.

Trong miệng ông ta, dì như một thứ gánh nặng vô dụng. Nhưng giặt giũ nấu nướng là dì, quán xuyến chuyện nhà lắt nhắt là dì, đi làm cực nhọc kiếm thêm tiền cũng là dì. Sao ông ta có thể chỉ bằng vài câu nhẹ hều mà xóa sạch tất cả của dì?

Còn tôi… tôi cũng bị đánh.

Ban đầu vì tôi che cho dì lúc ông ta bạo hành nên bị vạ lây, về sau đánh nhiều thành thói quen, ra tay thuận miệng thuận tay.

Tất nhiên ông ta cũng chửi tôi: “đồ của nợ”, “đồ vướng víu”, “đồ xúi quẩy”… Dì muốn can thì bị một cú đấm thẳng vào mặt, máu mũi chảy lênh láng.

Lần tôi bị đánh nặng nhất là hôm chịu hết nổi, tôi nói thẳng rằng nếu còn động tay, tôi sẽ báo cảnh sát.

Vẻ mặt của dượng sau khi nghe xong, cả đời này tôi cũng quên không nổi.

Ông ta vậy mà nhếch miệng cười.

“Báo cảnh sát? Mày đi đi.”

Ông ta nói: “Loại chuyện vớ vẩn này, mày tưởng nhốt được tao bao nhiêu ngày? Đợi tao ra thì người đầu tiên tao xử chính là mày.”

…Tôi hoàn toàn không biết phải làm sao.

Không trốn được, không phản kháng nổi, dần dần, chuyện thi đại học, tìm việc, sớm đưa dì rời khỏi cái nhà ấy trở thành chỗ bấu víu duy nhất cho tinh thần tôi. Chỉ cần nghĩ tới điều đó, tôi mới cắn răng mà chịu đựng tiếp.

Chính trong quãng thời gian này, tôi bắt đầu bài xích mọi sự tiếp cận của đàn ông xa lạ.

Khoảng cách quá gần, tôi sẽ vô thức tránh xa, đột ngột bị bắt chuyện, tôi thấy nghẹt thở, nếu đối phương giơ tay phải về phía tôi, tôi chắc chắn sẽ vào thế phòng vệ.

Đến giờ tôi vẫn còn nhớ, có lần bạn nam cùng bàn vỗ vai tôi mượn bút, tôi sợ đến suýt hét toáng lên, khoảnh khắc cậu ta đưa tay, tôi tưởng mình lại sắp ăn một cái tát.

Nỗi sợ dượng như khắc vào xương tủy.

May thay, từng ngày từng ngày, tôi cũng gắng gượng qua được lúc tốt nghiệp cấp ba.

Khi đăng ký nguyện vọng đại học, tôi do dự rất lâu, kế hoạch ban đầu là ra tỉnh ngoài, càng xa Giang Thành càng tốt.

Nhưng về sau nghĩ lại, nếu tôi đi quá xa, nhỡ dì lại bị bạo hành, bị thương bị ốm thì ai sẽ chăm dì?

Vậy nên tôi chọn Đại học Giang Thành.

Bạn hỏi bây giờ ư? Bây giờ tôi sống cũng ổn, sáng thì đi dạo, đọc bài vở, chiều tới lớp ký họa thư giãn, cái này bạn biết rồi.

Dì và tôi vẫn giữ liên lạc, cách vài hôm tôi lại gọi video cho dì, hoặc đưa dì đi ăn quán ngon. Chúng tôi đã hẹn rồi, đợi tôi tốt nghiệp, có công việc ổn định, dì sẽ ly hôn và dọn ra ngoài ở.

Nếu nói có chuyện phiền não, thì tôi vẫn sợ tiếp xúc với đàn ông.

Tôi từng gặp bác sĩ tâm lý, họ nói tôi có biểu hiện rối loạn stress sau sang chấn, hình thành phản xạ có điều kiện trước bạo lực của dượng, từ đó khái quát hóa thành sự kháng cự cả với nhóm nam giới nói chung.

Những lời khuyên nhận được rất nhiều, nào là tham gia nhóm hỗ trợ, tích cực tạo dựng kết nối với người khác, luyện tập thư giãn…

Tôi đang cố gắng làm, nhưng hiệu quả rất ít. Bạn hiểu chứ? Nỗi sợ chồng chất bao năm rất khó để nhổ tận gốc.

Nghĩ lại thì anh là người đàn ông thân nhất với tôi hiện giờ.

Cảm giác ở cạnh anh khác với những người khác.

Ở bên anh, tôi có thể tạm quên những ký ức ba năm cấp ba, có thể như một người bình thường mà nói cười. Thời gian này, có anh chăm tôi lúc ốm, đưa tôi an toàn về trường, tối nào cũng chuyện trò cùng tôi, tôi thật sự rất vui.

Cảm ơn anh.

Tôi muốn nói đại khái chỉ có bấy nhiêu, anh còn muốn hỏi gì nữa không?

Cứ hỏi đi, không sao đâu, nếu là anh… thì tôi chẳng có gì phải giấu.